Üretim İmkanları Eğrisi, Malların ve Gelirin Döngüsel Akımı

İktisatta bazı durumlar basitleştirilmiş şartlar altında incelenirler. Bu kolay bir şekilde gerçek durum hakkında yorum yapılmasını sağlar.


Üretim İmkanları Eğrisi

İktisatta basitleştirilmiş şartlar altında hazırlanan diyagramlardan birisi üretim imkanları eğrisidir. Bu eğri bir ülkenin tüm kaynaklarını iki farklı ürün üretmek için kullanması kabulü altında, iki ürüne verdiği ağırlıkların farklı durumlarındaki üretim miktarlarını gösterir. Kabaca örnek olarak bir ülkenin tüm imkanlarını mal veya hizmet üretmek için kullandığını varsayalım.

Mallar        Hizmetler
 100                 0  
  90                245
  80                465
  70                660
  60                830
  50                975
  40               1095
  30               1190
  20               1260
  10               1305
   0                1325

Yukarıdaki örneğe baktığımızda 100 birim mal üretilmesi durumunda geri kalan kaynaklarla hiç hizmet üretilemediği görülmektedir. 90 birim mal üretilmesi durumunda ise 245 birim hizmet üretilebilmektedir. Veriler bu şekilde devam etmektedir. Burada dikkati çeken şey bir üründen daha fazla üretilmek istendiğinde diğer üründen yapılacak fedakarlığın giderek artmasıdır. Örneğin 50 birim maldan 60 birim mala çıkmak 145 birim hizmetten fedakarlık etmeyi gerektirirken 60 birim maldan 70 birim mala çıkmak 170 birim hizmetten fedakarlık etmeyi gerektirir. Ya da kısacası bu iki eylemin fırsat maliyetleri sırasıyla 145 birim hizmet ve 170 birim hizmettir. Görüldüğü gibi bir üründen daha fazla üretilmek istendiğinde fırsat maliyeti devamlı artmaktadır. Buna artan fırsat maliyetleri kanunu denir. Yukarıdaki verileri x eksenine hizmetleri, y eksenine de malları yerleştirerek grafiğe dökelim:


Bu eğri bahsettiğimiz üretim imkanları eğrisidir. Bir ülke en etkin çalışma durumunda eğrinin üzerinde bir noktada bulunur. Bir ülkenin üretiminin eğrinin içinde bulunması etkin çalışmama durumunu gösterir. Eğrinin dışında bir noktada bulunması ise mümkün değildir. Bu ancak yeni ham maddelerin keşfi veya teknolojik gelişme gibi etkilerle üretim imkanları eğrisinin zamanla dışa açılması ile mümkün olabilir.


Malların ve Gelirin Döngüsel Akımı

Mikro iktisatta basitleştirilmiş bir diğer model de malların ve paranın döngüsü ile ilgilidir. Bu modele göre hane halkı ve firmalar arasında iki taraflı mal ve hizmet döngüsü ve iki taraflı para döngüsü vardır.

Firmalar ürettikleri mal ve hizmetleri hane halkına arz ederken hane halkı da bunun karşılığında firmalara para öder. Bunun yanında hane halkı firmalara iş gücü ve üretim faktörlerini arz eder ve bunun karşılığında firmalardan para alır.